ธรรมทาน

   ธรรมทานคืออะไร ?

          การ ให้ธรรมะเป็นทาน  เช่น  ให้วิชาความรู้  ให้คำแนะนำสั่งสอนใน
ทางที่ดี ให้คำตักเตือนเมื่อหลงทางผิด  และที่ทำให้ง่ายที่สุดคือการให้หนังสือธรรมะเป็นทาน  ในบรรดาการให้ทั้งหลาย ไม่ว่าเป็นข้าวน้ำ วัตถุสิ่งของ
พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญการให้ธรรมะเป็นทานว่าเป็นสิ่งที่ประเสริฐที่สุด และเป็นสุดยอดแห่งการให้ทานทั้งปวง

ทานมีอานิสงส์ ตามคุณสมบัติของผู้รับ

ผลจากการให้ทานนั้น  ย่อมทำให้มีอายุยืน  ผิวพรรณดี  ความสุข  ไม่มีโรคภัย  มีปัญญา  และมีทรัพย์  สำหรับทานที่ให้แก่สัตว์ทั่วไป  มีผลร้อยเท่า  แก่มนุษย์  มีผลพันเท่า  แก่ผู้มีศีล  มีผลแสนเท่า

                ส่วนทานที่ถวายแก่สมมติสงฆ์  พระอริยสงฆ์  พระพุทธเจ้า  และทานเพื่อส่วนรวม  (สังฆทาน)  มีผลหรืออานิสงส์ที่ไม่อาจนับได้โดยการคำนวณ
                    อนึ่ง  ผลบุญไม่อาจชั่ง  ตวง  วัดได้  เพราะเป็นสิ่งเกิดในจิตใจ  สั่งสมเป็นศักยภาพภายในของมนุษย์  แต่อาจจะกำหนดความน้อยความมากของผลบุญตามคุณสมบัติของผู้รับ  ดังนี้
                   ให้ทานแก่สัตว์  ได้บุญน้อยกว่าให้คนทุศีล  (คนไม่มีศีล)
                   ให้แก่คนทุศีล  ได้บุญน้อยกว่าคนมีศีล
                   ให้แก่คนมีศีล  ได้บุญน้อยกว่า  ถวายแก่พระภิกษุ  (ปุถุชน)
                    ถวายแก่พระภิกษุ  (ปุถุชน)  ได้บุญน้อยกว่า  ถวายแก่พระอริยสงฆ์
                    ถวายแก่พระอริยสงฆ์  ได้บุญน้อยกว่า  ถวายแก่พระปัจเจกพุทธเจ้า
                    ถวายแก่พระปัจเจกพุทธเจ้า  ได้บุญน้อยกว่า  ถวายแก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
                    ถวายแก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ได้บุญน้อยกว่า  การถวายเป็นสังฆทาน  (ถวายแก่
ส่วนรวม)

               ถวายเป็นสังฆทาน  ได้บุญน้อยกว่า  วิหารทาน  (เพื่อประโยชน์แก่พระสงฆ์ผู้มาจากจตุรทิศ)

               ผลที่กล่าวข้างต้นเฉพาะอามิสทาน  ส่วนการให้ธรรมะเป็นทานมีอานิสงส์ที่คำนวณและกำหนดไม่ได้เลย  เพราะการให้ธรรมะชนะการให้ทุกอย่าง

                ฉะนั้น  พระพุทธเจ้าจึงตรัสว่า  การบำเพ็ญทาน  เป็นมงคลสูงสุดในชีวิต

                   

ทานมีอานิสงส์ ตามคุณสมบัติผู้ให้

๑.     ผู้ให้ทานด้วยศรัทธามั่นคงไม่หวั่นไหว  มีจิตใจผ่องใส  ทั้งก่อนให้  ขณะให้และหลังจากให้แล้ว  ผลแห่งทานย่อมทำให้เขาเป็นผู้มีรูปงาม  ผิวพรรณงาม  น่ามองน่าเลื่อมใส

๒.    ผู้ให้ทานด้วยความเคารพ  ผลแห่งทานย่อมทำให้เขามีภรรยา  สามี  บุตร  และบุคคลใกล้ชิดเป็นคนดี  รู้จักเชื่อฟัง

๓.    ผู้ให้ทานตามกาล  ผลแห่งทานย่อมทำให้เขาสำเร็จสมปรารถนาทันเวลาที่ต้องการ

๔.    ผู้ให้ทานด้วยจิตอนุเคราะห์  ผลแห่งทานย่อมทำให้เขาได้รับความอนุเคราะห์จากคนทั้งหลาย  ถึงคราวลำบากย่อมมีคนคอยช่วยเหลือเสมอ

.....

ลักษณะของทาน

แบ่งตามชนิดของสิ่งที่บริจาคทาน

๑.     ให้สิ่งของที่ตนไม่ต้องการแล้ว  เรียกว่า  เป็น ทาสทาน

๒.    ให้สิ่งของที่ตนใช้สอยอยู่  (ให้สิ่งที่เสมอกัน)  เรียกว่า  สหายทาน

๓.    ให้สิ่งของที่ดีที่สุด  (เท่าที่มีอยู่)  เรียกว่า  สามีทาน

 การทำบุญลักษณะที่  ๓  จึงจะมีผลมาก

จุดมุ่งหมายแห่งทาน

ส่วนตน   ขจัดความตระหนี่อันเป็นมลทินในจิตใจ  ที่คอยขัดขวางไม่ให้คุณธรรมอื่น ๆ เจริญ
ส่วนสังคม   บำเพ็ญตนเป็นประโยชน์แก่สังคม ทำให้ผู้อื่นได้รับความสุข แบ่งได้เป็น ๓  ประเภท คือ
๑. ทานที่ให้เพื่อทำคุณแก่ผู้รับ  เช่น  การให้ทานเพื่อให้ตนเป็นที่รักที่ชอบใจของประชาชนเป็นต้น
๒. ทานเพื่ออนุเคราะห์  ไม่ใส่ใจว่าจะเป็นบุญคุณหรือไม่  ทำไปเพื่ออนุเคราะห์ด้วยความเต็มใจ
๓. ทานเพื่อบูชาคุณ  การให้เพื่อบูชาคุณความดีของผู้อื่นให้ด้วยใจบริสุทธิ์
 

ประเภทของทาน

ทานแบ่งตามสิ่งที่ให้ ดังนี้
            อามิสทาน             คือ           ให้สิ่งของเป็นทาน
            ธรรมทาน             คือ           ให้ธรรมะเป็นทาน และที่ได้ยินในปัจจุบันคือ                  
            วิทยาทาน              คือ           ให้ความรู้เป็นทาน
            อภัยทาน                คือ           ให้อภัยไม่ถือโทษโกรธเคืองเป็นทาน

ในการดำเนินชีวิตต้องอาศัยทั้งอามิส และธรรมะ เพราะชีวิตมีสองด้านใหญ่ ๆ คือ กายกับใจ 
             อามิส  บริหารชีวิตด้านกาย
             ธรรมะ  บริหารชีวิตด้านจิตใจ
     ฉะนั้น  พึงบำเพ็ญทานทั้ง ๒ ควบคู่กันไปเสมอ

 










องค์ประกอบแห่งทาน

         
          ๑.   สิ่งของที่จะให้ต้องบริสุทธิ์ (วัตถุทาน) คือ ได้มาด้วยความชอบธรรมไม่ผิดศีลธรรม  และเป็นสิ่งของที่เหมาะสมแก่ผู้รับ  ไม่เป็นสิ่งที่ขัดต่อศีลธรรมอันดีงาม  อันนำมาซึ่งความเบียดเบียน  เช่น  สุรา  สิ่งเสพติดทุกชนิด  อาวุธ  และสื่อลามกต่าง ๆ

๒.    ผู้ให้จะต้องให้ด้วยความบริสุทธิ์ใจ  ด้วยมุ่งหมายอนุเคราะห์บูชาคุณผู้รับ  และขจัดความตระหนี่ในใจตน

๓.    ผู้ให้ต้องมีความเข้าใจเรื่องทาน  มีปัญญารู้จักเลือกให้

๔.    ผู้ให้ต้องพยายามรักษาศรัทธาทั้งในก่อนให้  ขณะให้  และหลังให้

๕.    ผู้รับ  มีส่วนสำคัญกับผลของทาน  คือ  ผลหรืออานิสงส์ของทานจะมากหรือน้อย  ขึ้นอยู่กับบุญคุณและคุณธรรมของผู้รับ

๖.     ผู้ให้ตั้งอยู่ในคุณธรรมสูงขึ้นไปมีศีลเป็นต้น  จะทำให้ทานมีอานิสงส์มากขึ้น

ควรให้ธรรมทานแก่ใคร ?

เป้า หมายแรกคือคนไทย ๖๙ ล้านคน โดยเฉพาะกับเด็กเยาวชนในโรงเรียน  ห้องสมุดโรงเรียน  ห้องสมุดประชาชน  เพื่อนร่วมงาน  ญาติพี่น้อง  คนใกล้ชิด  พ่อแม่  ครูอาจารย์  ลูกศิษย์  บุตรธิดา 
โรงงาน  เรือนจำ  โรงพยาบาล  บ้านพักคนชรา  สถานพินิจ  กระทรวง  ทบวง  กรม  หน่วยงานราชการ  บริษัท  ห้างร้าน องค์กรต่างๆ แล้วขยายไปทั่วโลก

ทำความดี ละเว้นความชั่ว

การให้ธรรมทาน

 เหตุใดการให้ธรรมทาน จึงดีกว่าการให้ทั้งปวง ?

“สพฺพทานํ ธมฺมทานํ ชินาติ

การให้ธรรมเป็นทาน ย่อมชนะการให้ทั้งปวง”

พระ พุทธเจ้าตรัสว่าผู้ให้ข้าวน้ำ ถือว่าให้กำลัง ผู้ให้เสื้อผ้าถือว่าให้ความสวยงาม แต่ ผู้ให้ธรรมะเป็นทานถือว่าเป็นผู้ให้ความเป็นคน  ให้สติปัญญา ให้ความพ้นทุกข์ ที่เป็นเช่นนั้นเพราะผู้ได้อ่านหรือฟังธรรมะแล้วย่อมเกิดความ สำนึกที่ดี มีความพากเพียรในการละชั่วทำดี มีสติปัญญาและมีความเพียรในการปฏิบัติตนให้พ้นจากทุกข์ สร้างสุขให้เกิดขึ้นแก่ตน คนรอบข้าง และสังคมต่อๆ ไป ไม่สิ้นสุด

“อกฺขรา เอกํ เอกญฺจ พุทฺธรูปํ สมํ สิยา

    สร้างอักขรธรรมหนึ่งอักษร เท่ากับสร้างพระพุทธรูปหนึ่งองค์”